ในยุคที่เทคโนโลยีดิจิทัลเข้ามามีบทบาทสำคัญในชีวิตประจำวัน เราไม่สามารถปิดตัวออกจากโลกออนไลน์ได้แล้ว แต่พร้อมกับความสะดวกสบายที่เทคโนโลยีนี้นำมาให้ เราก็ต้องเผชิญกับอันตรายที่อาจเกิดขึ้น หนึ่งในอันตรายที่สำคัญคือ “การกลั่นแกล้งออนไลน์” หรือ “ไซเบอร์บูลลี่” ซึ่งเป็นพฤติกรรมที่เกิดขึ้นซ้ำ ๆ โดยมีจุดมุ่งหมายเพื่อสร้างรอยแผล ความโกรธ หรือความอับอายให้กับผู้ที่เป็นเป้าหมาย ในบทความนี้ เราจะพาคุณไปรู้จักกับการกลั่นแกล้งออนไลน์ (Cyberbullying) และแนะนำทักษะการป้องกันตนเองในโลกดิจิทัล เพื่อให้คุณสามารถใช้เทคโนโลยีอย่างปลอดภัยและรู้เท่าทันกับอันตรายที่อาจมีอยู่
เรียนรู้เกี่ยวกับทักษะพลเมืองดิจิทัลที่น่าสนใจคลิก Digital Citizenship ทักษะพลเมืองดิจิทัล
การกลั่นแกล้งออนไลน์ (Cyber Bullying) คืออะไร
การกลั่นแกล้งออนไลน์ (Cyberbullying) หมายถึง การกลั่นแกล้งกันโดยอาศัยเทคโนโลยีดิจิทัล ซึ่งอาจจะเกิดขึ้นได้บนโซเชียลมีเดีย แอปแชท เกมออนไลน์ และข้อความทางโทรศัพท์มือถือ ไซเบอร์บูลลี่เป็นพฤติกรรมที่เกิดขึ้นซ้ำ ๆ โดยมีจุดมุ่งหมายเพื่อสร้างรอยแผล ความโกรธ หรือความอับอาย ต่อผู้ที่เป็นเป้าหมาย
เรียนรู้เกี่ยวกับทักษะ Digital Safety ทักษะการป้องกันตนเองในโลกดิจิทัล
รูปแบบของการกลั่นแกล้งออนไลน์
มีหลายประเภท ดังนี้
1. การด่าทอ / ประจาน (Flaming) : การใช้ถ้อยคำหยาบคาย ดูถูก เหยียดหยาม ใส่ร้าย ป้ายสี
การโพสต์ข้อความ รูปภาพ หรือวิดีโอ เพื่อประจานผู้อื่น โพสต์ข้อความด่าทอในโซเชียลมีเดีย แชร์รูปภาพที่น่าอับอายของผู้อื่น
2. การกลั่นแกล้งทางอารมณ์ (Emotional Harassment) : พยายามทำให้ผู้อื่นรู้สึกอับอาย เสียใจ โกรธ หรือกลัว การคุกคาม ข่มขู่ หรือสร้างความหวาดกลัว เช่น การส่งข้อความข่มขู่, โพสต์ข้อความสร้างความเกลียดชัง
3. การกลั่นแกล้งทางเพศ (Cyber Sexual Harassment) : การส่งข้อความหรือรูปภาพทางเพศที่ไม่เหมาะสม, การคุกคามทางเพศ
4. การปลอมแปลงตัวตน (Impersonation) : แอบอ้างเป็นบุคคลอื่น เพื่อสร้างความเสียหาย ใช้บัญชีปลอมเพื่อกลั่นแกล้งผู้อื่น เช่น การสวมรอยเพื่อหลอกลวงเอาทรัพย์ หรือสร้างความเข้าใจผิด
5. การกีดกันทางสังคม (Exclusion) : กีดกันผู้อื่นออกจากกลุ่มเพื่อน หรือกิจกรรมต่างๆ การแพร่กระจายข่าวลือ ไม่เชิญผู้อื่นเข้าร่วมกิจกรรม โพสต์ข้อความเพื่อแกล้งว่าผู้อื่นไม่มีเพื่อน
6. การติดตามคุกคาม (Stalking) : ติดตามความเคลื่อนไหวของผู้อื่นโดยไม่พึงประสงค์ คุกคามหรือข่มขู่ผู้อื่น เช่น ติดตามโพสต์บนโซเชียลมีเดียของผู้อื่น, ส่งข้อความติดต่อผู้อื่นอย่างต่อเนื่อง, ผลกระทบของการกลั่นแกล้งออนไลน์
ผลกระทบจากการกลั่นแกล้งออนไลน์ (Cyber Bullying)
การกลั่นแกล้งออนไลน์สามารถทำให้ผู้ที่เป็นเป้าหมายรู้สึกเศร้าหรือเสียใจ มีความไม่สบายใจ และสูญเสียความเชื่อมั่นในตนเองได้ ผู้ที่ถูกกลั่นแกล้งออนไลน์อาจเผชิญกับปัญหาทางความสัมพันธ์ และสามารถเสียชีวิตจากการกลั่นแกล้งออนไลน์ได้ในกรณีที่มีการกดดันหรือความเครียดที่เกิดขึ้น
- ส่งผลต่อสุขภาพกายและใจ:
ทำให้รู้สึกเสียใจ อับอาย รู้สึกว่าตัวเองโง่ หวาดกลัว หรือโกรธ รู้สึกอายหรือหมดความสนใจในสิ่งที่คุณรักหรือชอบ รู้สึกเหนื่อยล้า (อาจเป็นผลมาจากการนอนไม่หลับ) หรือมีอาการปวดท้อง ปวดหัว ความรู้สึกว่ากำลังถูกคนอื่นหัวเราะเยาะหรือถูกคุกคามนั้นทำให้ผู้คนไม่อยากจะลุกขึ้นพูดหรือพยายามจัดการกับปัญหา ในกรณีรุนแรงที่สุด ไซเบอร์บูลลี่สามารถทำให้ผู้ถูกกระทำเลือกที่จะจบชีวิตของตนเองได้เลย
- ส่งผลต่อความสัมพันธ์:
ความเสียหายที่เกิดขึ้นบนโลกดิจิทัล อาจไม่ได้จำกัดอยู่บนโลกออนไลน์เพียงอย่างเดียว การกลั่นแกล้งตอบโต้กันไปอา อาจตกอยู่ในสายตาคนนับร้อยนับพันที่ระบบป้อนให้เห็น นำมาซึ่งความกดดันทางสังคมและความสัมพันกับคนรอบข้างไม่ทางใดก็ทางหนึ่ง อาจทำให้สูญเสียเพื่อน หรือถูกกีดกันทางสังคมได้
- ส่งผลต่อการเรียน หรือการทำงาน:
เมื่อสภาพร่างกาย จิตใจ และความสัมพันธ์ไม่ราบรื่นนัก ย่อมส่งผลต่อสมาธิ และความสามารถในการทำงาน แม้บางครั้งอาจเป็นเพียงการกลั่นแกล้งของเพื่อนสนิทก็อาจก่อความกังวลใจมากกว่าที่คิด รวมถึงกรณีการถูกกลั่นแกล้งให้เสียชื่อเสียงซึ่งส่งผลกระทบโดยตรงการการทำงานในสภาพแวดล้อมที่ความเชื่อมั่นเป็นสิ่งสำคัญ
สัญญาณที่บอกว่าคุณกำลังถูกกลั่นแกล้งออนไลน์ (Cyberbullying)
การกลั่นแกล้งออนไลน์เป็นปัญหาที่พบบ่อยในโลกดิจิทัล คุณควรระมัดระวังและรู้จักวิธีการป้องกัน เพื่อไม่ให้ตัวคุณหรือผู้อื่นที่คุณรู้จักได้รับความเสียหายจากคำพูดหรือข้อความที่ไม่เหมาะสม
โดยมีเทคนิคการจับสัญญาณว่ากำลังจะถูกกลั่นแกล้งออนไลน์ ดังนี้
- เริ่มมีการคอมเมนต์ไปในทางดูถูก ล้อเลียน
- แชร์ หรือส่งภาพที่ทำให้รู้สึกไม่ปลอดภัยมาให้
- สร้างข่าวลือ หรือโพสต์ข้อมูลที่ไม่เป็นความจริง ที่อาจทำให้เกิดความเข้าใจผิด
- มีการนำข้อมูลของเราไปแอบอ้าง ไม่ว่าจะเป็นชื่อ หรือรูปภาพ
แนวทางป้องกันตัวจากการกลั่นแกล้งออนไลน์
หากคุณเผชิญกับการกลั่นแกล้งออนไลน์ มีแนวทางปฏิบัติเบื้องต้นดังนี้
- ตั้งสติ แล้วพิจารณาอย่างรอบคอบ
- กดบล็อคบัญชีออนไลน์ที่กลั่นแกล้งเรา
- รายงานปัญหาเกี่ยวกับบัญชีที่กลั่นแกล้งเรา ให้ระบบดำเนินการต่อไป
- เก็บหลักฐานการกลั่นแกล้งทั้งหมด
- แจ้งผู้ปกครอง ครู หรือผู้ใหญ่ที่ไว้ใจได้
- แจ้งหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง
สรุป
ไซเบอร์บูลลี่ เป็นปัญหาที่ทุกคนต้องร่วมกันแก้ไข ผู้ใช้โซเชียลมีเดีย ครอบครัว โรงเรียน หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ร่วมสร้างสังคมออนไลน์ที่ปลอดภัย ปราศจากการกลั่นแกล้ง ให้โลกออนไลน์เป็นพื้นที่แห่งการเรียนรู้ แบ่งปัน และสร้างสรรค์อย่างแท้จริง
ทักษะพลเมืองดิจิทัลที่น่าสนใจคลิก
ติดตามบทความน่าสนใจเพิ่มเติมคลิก: https://www.think-digital.app/
อ้างอิง
- ไซเบอร์บูลลี่คืออะไร และจะยุติมันได้อย่างไร t.ly/40aXU
- คู่มือคนไทย GO Cyber https://www.thaipdf.com/2153-thai-cyber-go-handbook-youth-edition/
